Là một trong hai quy luật không gian cơ bản của lớp vỏ địa lí, quy luật địa đới có ảnh hưởng rất nhiều tới sự biểu hiện của các thành phần trên vỏ trái đất như thực vật, đất, ngoài ra, quy luật địa đới cũng có ảnh hưởng không nhỏ tới khí hậu. Vậy quy luật địa đới là gì? Nguyên nhân dẫn đến quy luật địa đới và biểu hiện của quy luật địa đới như thế nào? Hãy tham khảo ngay bài viết sau của Dubaothoitiet nhé!
.png)
Quy luật địa đới là sự thay đổi có quy luật của tất cả các thành phần địa lí và cảnh quan địa lí theo vĩ độ.
Quy luật địa đới là một trong hai quy luật không gian cơ bản của lớp vỏ địa lí, do sự phân bố không đồng đều của bức xạ Mặt Trời trên bề mặt Trái Đất, phụ thuộc vào góc tới của tia bức xạ, vào đặc tính của Trái Đất (hình dáng, diện tích, vị trí so với Mặt Trời, vận động quay). Biểu hiện rõ rệt nhất của quy luật địa đới là sự thay đổi của các vòng đai và các đới địa lí từ xích đạo tới hai cực (xích đạo, á xích đạo, chí tuyến hay nhiệt đới, á chí tuyến hay á nhiệt đới, ôn đới, á cực đới và cực đới).
Nguyên nhân dẫn đến quy luật địa đới là do hình dạng của Trái Đất và bức xạ Mặt Trời. Hình dạng của Trái Đất làm cho góc chiếu sáng của tia sáng Mặt Trời đến bề mặt đất (góc nhập xạ) thay đổi từ Xích đạo về hai cực nên cũng làm cho lượng bức xạ Mặt Trời thay đổi theo.
Biểu hiện của quy luật thể hiện ở sự phân bố các vòng đai nhiệt trên Trái Đất:
Sự hình thành các vòng đai nhiệt trên Trái Đất không chỉ phụ thuộc vào lượng bức xạ mặt trời tới bề mặt đất, mà còn phụ thuộc vào các nhân tố khác. Vì thế ranh giới các vòng đai nhiệt thường được phân biệt theo các đường đẳng nhiệt. Từ Bắc cực đến Nam cực có bảy vòng đai nhiệt sau :
– Vòng đai nóng nằm giữa hai đường đẳng nhiệt 20°c của hai bán cầu (khoảng giữa hai vĩ tuyến 30oB và 30oN).
– Hai vòng đai ôn hòa ở hai bán cầu nằm giữa các đường đẳng nhiệt 20oc và đường đẳng nhiệt 10oc của tháng nóng nhất (300 đến 600 ở cả hai bán cầu).
– Hai vòng đai lạnh ở các vĩ độ cận cực của hai bán cầu, nằm giữa đường đẳng nhiệt 10oc và 0oc của tháng nóng nhất (Ở vòng đai cận cực của 2 bán cầu).
– Hai vòng đai băng giá vĩnh cửu bao quanh cực, nhiệt độ quanh năm đều dưới 0oc (Bao quanh cực).
Khí hậu được hình thành bởi bức xạ mặt trời, hoàn lưu khí quyển và mặt đệm. Song, các nhân tố này đều thể hiện rõ quy luật địa đới vì thế chúng đã tạo ra các đới khí hậu.
Hầu hết các thành phần địa lí như: đai khí áp, gió, nhiệt, khí hậu, đất, thực vật… đều phân bố tuân theo quy luật địa đới..
-
Đai khí áp: Trái Đất gồm 7 đai khí áp, một áp thấp xích đạo, hai áp cao chí tuyến, hai áp thấp ôn đới và hai áp cao cực đới.
-
Gió: tính từ xích đạo về mỗi bán cầu gồm có gió Mậu Dịch, gió Tây Ôn Đới, gió Đông Cực Đới.
-
Đới khí hậu: Mỗi bán cầu có 7 đới khí hậu, tính từ Xích đạo về cực gồm đới khí hậu Xích đạo, cận Xích đạo, nhiệt đới, cận nhiệt đới, ôn đới, cận cực và đới khí hậu cực.
Các kiểu thảm thực vật từ cực về Xích đạo ở bán cầu Bắc: Đài nguyên;-rừng lá kim; rừng lá rộng và hỗn hợp ôn đới; thảo nguyên; rừng cận nhiệt ẩm; rừng và cây bụi lá cứng cận nhiệt; hoang mạc và bán hoang mạc; xavan, cây bụi; rừng nhiệt đới, Xích đạo.
Các nhóm đất
Từ cực về Xích đạo ở bán cầu Bắc: đất đài nguyên, pốt-dôn, đất nâu và xám, đất đen, hạt dẻ, đất đỏ vàng cận nhiệt ẩm, đất đỏ nâu, đất xám, đất đỏ và nâu đỏ, đất đỏ vàng (feralit).
Ở bán cầu Nam, các thảm thực vật và nhóm đất cũng tuân theo quy luật địa đới nhưng ít chủng loại hơn (không có đất và thực vật đài nguyên, đất pốt-dôn và rừng lá kim).
Như vậy, qua bài viết bạn đã biết được quy luật địa đới là gì? Nguyên nhân và biểu hiện của quy luật địa đới? Hy vọng, bạn sẽ tiếp tục theo dõi Dubaothoitiet để biết thêm nhiều điều thú vị!