Trong khi chúng ta vẫn đang đau đầu với các vấn đề mà rác thải nhựa gây ra thì những hạt vi nhựa đã âm thầm len lỏi ở hầu hết các môi trường đất và nước, đe dọa nghiêm trọng hệ sinh thái và ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe con người. Theo nghiên cứu của Đại học Newcastle – Úc vào năm 2018, trung bình mỗi người ăn phải khoảng 5g nhựa một tuần, tương đương với một chiếc thẻ tín dụng. Vậy hạt vi nhựa là gì? Hạt vi nhựa từ đâu ra? Hạt vi nhựa tồn tại ở đâu? Tác hại của hạt vi nhựa là gì? Biện pháp nào để hạn chế hạt vi nhựa và tác hại của nó? Hãy cùng Dự báo thời tiết tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Hạt vi nhựa là gì?
Hạt vi nhựa (tiếng anh: microplastic) là những mẫu nhựa nhỏ được tìm thấy trong môi trường, có đường kính nhỏ hơn 5mm.
Hạt vi nhựa từ đâu mà có?
Nguồn gốc của hạt vi nhựa khá đa dạng. Nó có thể được sản xuất ở kích thước nhỏ (microbeads) có trong các sản phẩm như kem đánh răng, tẩy tế bào chết,…nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng của người dùng. Các hạt này theo đường thoát nước đổ ra suối, sông và cuối cùng tập trung ra biển. Ngoài ra, hạt vi nhựa cũng hình thành từ quá trình phân hủy các mảnh nhựa lớn hoặc các vật phẩm nhựa trong môi trường.
Những hạt vi nhựa được tìm thấy ở khắp nơi trên thế giới như trong đại dương, sông, đất và nhiều môi trường khác. Sau đó, chúng được tiêu thụ bởi các loài động vật.
Sữa rửa mặt, kem đánh răng, tẩy tế bào chết, sữa tắm,…trong thành phần của chúng đều có một lượng hạt vi nhựa nhất định. Đó thường là những hạt nhỏ li ti nhiều màu sắc. Chúng có thể thấm sâu vào da, tuy loại bỏ được chất nhờn, bụi bẩn nhưng cũng ảnh hưởng ít nhiều tới sức khỏe con người. Tỷ lệ hạt vi nhựa không đồng nhất ở các sản phẩm khác nhau, có thể chiếm từ 1% đến trên 90% trên tổng trọng lượng của sản phẩm.
Hạt vi nhựa có trong nước đóng chai
Trong chai nước lọc chúng ta dùng hàng ngày có chứa hàng ngàn các hạt vi nhựa siêu nhỏ. Khi ở trong môi trường độ ẩm và nhiệt độ cao hoặc tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời, quá trình phân hủy nhựa sẽ tăng nhanh, giải phóng các chất độc hại vào nước.
Có thể nhận thấy rõ ràng rằng trong quá trình sản xuất và sinh hoạt hàng ngày, con người thải ra một lượng lớn nhựa chứa nhiều hạt vi nhựa ra môi trường. Nếu không được xử lý đúng cách và đúng quy trình, các chất này sẽ gây hại trực tiếp đến môi trường đất, nguồn nước như ao, hồ, sông, suối, biển,…
Thực vật và các sinh vật sẽ hấp thụ các hạt vi nhựa này. Các động vật nhiều lúc nhầm lẫn rác thải nhựa thành thức ăn nên ăn nhầm và tích tụ trong cơ thể.
Hạt vi nhựa có trong thực phẩm
Đến khi con người sử dụng thực phẩm từ động vật để làm thức ăn. Thì chúng ta cũng vô tình hấp thụ luôn các hạt vi nhựa có hại vào trong cơ thể.
Nhiều nghiên cứu phát hiện có khoảng 90% các loài chim có hạt vi nhựa trong dạ dày. Con số này ở các động vật dưới nước gần như là 100%. Người ta còn tìm thấy 600 sợi vi nhựa trên mỗi kilogram mật ong và 109 mảnh vi nhựa trong mỗi lít bia
Như ở trên đã nhắc, trong nước biển chứa một lượng lớn hạt vi nhựa. Do vậy hiển nhiên trong muối cũng sẽ chứa loại hạt này. Một nghiên cứu đã kiểm tra 15 nhãn hiệu muối biển khác nhau và phát hiện có đến 600 hạt vi nhựa trong mỗi kilôgam muối.
Hạt vi nhựa có trong muối
Điều này khiến khá nhiều người tiêu dùng ái ngại khi sử dụng muối này. Vì muối từ lâu đã trở thành gia vị thiết yếu trong bữa cơm gia đình. Dù vậy có nghiên cứu cho thấy số lượng hạt vi nhựa trong muối khá nhỏ chỉ dưới 40 hạt mỗi năm và không được coi là yếu tố nguy cơ..
Nhiều báo cáo chỉ ra rằng trong không khí cũng có nguy cơ bị nhiễm độc từ các hạt vi nhựa. Chúng có thể gây ra các nguy hại khôn lường đối với cơ quan hô hấp của con người.
Khi hít phải các hạt vi nhựa này, chúng sẽ thông qua hấp thụ vào đường máu và được vận chuyển đến tất cả các cơ quan.
Với số lượng thải ra môi trường ngày càng tăng một cách đáng kể, các hạt nhựa gây nên hậu quả nghiêm trọng.
Hạt vi nhựa làm ô nhiễm môi trường
Cũng giống như nhựa, hạt vi nhựa rất khó phân hủy, lâu dần sẽ tích tụ lâu trong môi trường gây ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước,…
Phthalate, một hóa chất sử dụng để làm dẻo nhựa, đã được chứng minh là làm tăng sự phát triển của các tế bào ung thư.
Có một thử nghiệm đánh giá tác động của hạt vi nhựa ở chuột được thực hiện gần đây cho thấy khi cho chuột ăn, các hạt vi nhựa tích lũy trong gan, thận và ruột làm tăng mức độ các chất oxy hóa trong gan. Chúng cũng khiến các phân tử gây độc cho não tăng lên.
Ngoài ra, khi ăn phải các thực phẩm nhiễm hạt vi nhựa, sức khỏe con người cũng giảm sút.
- Lựa chọn các thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng từ những nhà cung cấp uy tín
- Ăn uống hợp lý và chế độ sinh hoạt điều độ để tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể.
- Hạn chế sử dụng bao bì dùng một lần, vừa làm giảm lượng rác thải cho môi trường, vừa bảo vệ sức khỏe trong tương lai
- Hạn chế lượng rác thải nhựa, bao nilon thải ra môi trường
Hạt vi nhựa tồn tại ở rất nhiều nơi, trong nước, trong thực phẩm thậm chí ngay trong bầu không khí chúng ta hít thở. Với nhu cầu sử dụng nhựa ngày càng tăng trong thời đại công nghiệp phát triển như hiện nay, môi trường đang phải gánh chịu nhiều nhựa thải hơn bao giờ hết. Vì vậy hãy chung tay bảo vệ môi trường để có cuộc sống xanh sạch đẹp nhé!