Hạ chí là một trong bốn mốc thời gian quan trọng trong năm cùng với Xuân Phân, Thu Phân và Đông chí. Đây cũng là một trong những thời điểm rất đặc biệt trong năm đánh dấu sự khởi đầu chính thức của mùa hè. Đây là thời điểm Trái Đất nhận được lượng ánh sáng lớn nhất trong năm. Vậy hạ chí là gì? Đặc điểm thời tiết vào thời gian hạ chí? Hạ chí năm 2021 rơi vào khoảng thời gian nào? Ngày hạ chí có ý nghĩa như thế nào? Người ta thường làm gì vào ngày hạ chí? Hãy cùng Dự báo thời tiết giải đáp những thắc mắc trên qua bài viết dưới đây nhé!
Hạ chí là 1 trong 24 tiết khí trong năm
Hạ chí là tiết khí được xếp vào 6 tiết khí mùa hè, đây là thời điểm bắt đầu mùa hè ở Bắc bán cầu và cũng đồng thời là thời điểm bắt đầu mùa đông ở Nam bán cầu (trong tiếng anh gọi là summer solstice hoặc cũng là estival solstice). Hạ chí diễn ra mỗi năm 2 lần tương ứng với 2 bán cầu Bắc và Nam.
Vào thời gian này, mỗi bán cầu sẽ nghiêng về phía Mặt trời nhiều hơn so với bán cầu còn lại một khoảng là 23.44 độ. Ở mỗi bán cầu vào ngày hạ chí, Mặt Trời đạt vị trí cao nhất trên bầu trời.
Theo như quy ước, tiết hạ chí thường được bắt đầu từ ngày 21 hoặc 22/6 dương lịch và kết thúc vào ngày 7/7 dương lịch mỗi năm. Vào ngày đầu tiên của tiết hạ chí, mặt trời nằm ở tọa độ xích kinh 90 độ. Nó là tiết khí tiếp sau tiết Mang chủng và trước tiết Tiểu thử.
Thời điểm diễn ra tiết hạ chí
Năm 2023, hạ chí bắt đầu vào ngày 21 tháng 6 dương lịch năm 2023 (tức ngày 12 tháng 5 âm lịch) và kết thúc vào ngày 7 tháng 7 dương lịch
- Đặc điểm thời tiết vào hạ chí
Vào thời gian tiết hạ chí diễn ra, thời tiết thường nắng nóng gay gắt, nóng nực. Bầu trời lúc này gần như không có mây, trong xanh.
Vì là thời gian nhận được lượng ánh sáng và lượng bức xạ lớn nhất trong năm, nhiệt độ và ánh sáng cao, ta sẽ cảm thấy oi bức, khô nóng, nước bốc hơi nhanh hơn, dễ gây cảm giác khô và mất nước trong cơ thể.
Hai loại gió là gió Tín phong và gió Mậu dịch hoạt động mạnh mẽ trên biển nên thường tạo nên sự ngưng tụ của hơi nước dẫn đến mưa lớn kéo dài, bão lũ, thiên tai gây nên những tai họa cho đời sống người dân.
Thời tiết vào thời kỳ này thay đổi khá thất thường. Đặc biệt là do hiện tượng biến đổi khí hậu trên trái đất kèm theo các hiện tượng như La Nina, El Nino, ô nhiễm môi trường, nhiệt độ vào tiết hạ chí những năm gần đây tăng từ 1 đến 2 độ so với thời gian trước.
Thời gian ngày - đêm và nhiệt độ vào tiết hạ chí (Nguồn ảnh: Internet)
- Đặc điểm ngày và đêm vào hạ chí
Tiết hạ chí là thời điểm 2 bán cầu lần lượt nhận được lượng bức xạ lớn nhất trong năm, và là ngày có thời gian sáng dài nhất, hay dễ hiểu hơn là thời gian ngày sẽ dài hơn thời gian ban đêm, trời lâu tối và nhanh sáng.
Thậm chí, một số thành phố ở Bắc Âu còn có hiện tượng đêm trắng, tức là hoàn toàn không có ban đêm. Do vậy mà ông cha ta xưa nay vẫn nói « Đêm tháng 5 chưa nằm đã sáng, ngày tháng 10 chưa cười đã tối » là vậy.
- Đặc điểm sinh vật và thực vật vào hạ chí
Thời tiết hạ chí nóng ẩm và mưa nhiều nên vào thời điểm này, sinh vật và thực vật sinh trưởng mạnh mẽ. Thực vật thì tích cực quang hợp, bổ sung và tích lũy chất dinh dưỡng chuẩn bị cho mùa khô sắp tới. Còn các loài động vật cũng tăng cường tìm kiếm và tích lũy nguồn thức ăn để chuẩn bị cho mùa thu, đông. Hạ chí cũng là mùa ghép đôi và sinh sản của các loài động vật vì nguồn dinh dưỡng để nuôi con trong thời điểm này rất dồi dào.
Bên cạnh đó, thời tiết nóng ẩm, thay đổi thất thường cũng tạo điều kiện thuận lợi để các loài vật, các loại vi khuẩn, vi sinh vật gây hại phát triển. Nhất là các vi sinh vật gây bệnh về đường tiêu hóa, hay muỗi gây nên bệnh sốt xuất huyết,…
- Tiết hạ chí với con người vào hạ chí
Vì là mùa sinh trưởng phát triển mạnh của thực vật, hạ chí cũng là thời gian chăm sóc làm cỏ cho vườn nhà để đảm bảo cây trồng phát triển mạnh và cho năng suất tốt nhất
Ngoài ra, như đã nói ở phần trên, các loài vật, vi sinh vật, vi khuẩn gây hại trong thời điểm này khá nhiều. Nên con người cũng cần lưu ý đặc biệt đến sức khỏe của mình. Cần có cách sinh hoạt và làm việc hợp lý để tránh các trường hợp cảm nắng, say nắng, cúm, sốt xuất huyết, sốt virus,…
Do vậy, vào hạ chí, cần uống nhiều nước, điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hợp lý, dùng các biện pháp tránh nắng (đặc biệt là tia UV),…
Tiết Hạ chí được diễn ra vào khoảng thời gian là giữa tháng 5 âm lịch thuộc tháng có địa chi là Ngọ, ứng với quẻ Ly ở phương Nam, nhiệt độ, ánh sáng cao tạo nên những mặt lợi hại khác nhau đối với cuộc sống con người.
Những người có sinh nhật trong thời gian diễn ra tiết hạ chí sẽ rất nhiệt tình, nhanh nhẹn, linh hoạt,…nói chung rất tốt. Những đồng thời tính khí cũng khá nóng nảy và khó kiềm chế cảm xúc
Người hợp hành Hỏa sẽ thuận lợi về công việc, sức khỏe, tình cảm trong thời gian này. Ngược lại với những người kỵ hành hỏa mọi việc sẽ khó như ý, xảy ra nhiều mâu thuẫn, xung đột
Đối với các ngành xây dựng giai đoạn này thường không gặp thuận lợi vì thời tiết nắng nóng, thay đổi thất thường, lại thường có mưa ảnh hưởng đến chất lượng và hiệu quả của công việc. Nếu bạn đang có ý định xây sửa, làm công trình thì không nên chọn mùa này mà nên làm vào mùa khô sẽ hiệu quả hơn.
Đây là thời điểm diễn ra nhiều lễ hội ở phương Tây như: Lễ hội vòng tròn đá Stonehenge, lễ hội Sankt Hans Aften của Đan Mạch, lễ hội Litha của đạo Wicca, một trong tám lễ hội Sabbat của những người theo đạo đa thần giáo kiểu mới (neopagan)..
Lễ hội đón bình minh vòng tròn đá Stonehenge và ngày hạ chí
Ở Việt Nam, nhiều lễ hội ăn mừng cũng được diễn ra trên khắp các vùng miền đất nước. Để cầu mong sự may mắn và mùa màng bội thu.
Trên đây là những thông tin tổng hợp về tiết hạ chí trong năm. Hy vọng bạn đã có những kiến thức bổ ích về khái niệm ngày hạ chí, đặc điểm ý nghĩa và thời gian diễn ra hạ chí trong năm 2021 nhé!